Thực phẩm có formol tác hại thế nào?

Thực phẩm có formol tác hại thế nào?  Formol là chất độc hại không được dùng trong chế biến thực phẩm. Sử dụng bất cứ liều lượng nào đều vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, WHO nhấn mạnh, formol không phải là chất gây ung thư qua đường tiêu hóa .Năm 2003, sự cố formol (formaldehyde), mà báo chí thời đó gọi là “chất ướp xác” được dùng trong bánh phở, gây hoang mang trong xã hội. Nhiều người không dám ăn phở, mà đâu chỉ có quán phở đìu hiu, những người làm tương đỏ, tương đen, giá sống, rau thơm, thịt bò, ớt, tiêu, hành,…cũng lâm cảnh ế ẩm. Chỉ có phòng thí nghiệm là làm không hết việc (hồi đó trong nước chỉ có vài phòng TN có khả năng định lượng formol).

Vậy thực chất thực phẩm có formol tác hại thế nào?

Hãy cùng chúng tôi đi phân tích và làm rõ vấn đề này qua bài viết “Thực phẩm có formol tác hại thế nào?“  dưới đây.

Formol là gì?

Formol hay formaldehyde là hợp chất hữu cơ có công thức hóa học là HCHO, tồn tại ở dạng khí không màu, mùi cay xộc, tan trong nước, rất độc và dễ cháy ở điều kiện nhiệt độ phòng. Trong tự nhiên, formol thường được tìm thấy trong gỗ, lớp sáp ngoài quả táo, khói thuốc lá, cà chua, động cơ, dầu khí,…

Formol dùng để làm gì?

Chất Formol được sử dụng phổ biến trong công nghiệp. Một số ứng dụng phổ biến nhất gồm:

• Dùng làm chất bảo quản trong phòng thí nghiệm y tế, chủ yếu sử dụng để ướp xác và tiệt trùng dụng cụ.
• Làm chất trung gian hóa học để sản xuất các loại như ure formaldehyde (UF) và phenol formaldehyde (PF).
• Sử dụng để sản xuất bọt xốp cách nhiệt, nhựa, phân bón, giấy.
• Là thành phần trong một số loại mỹ phẩm, hóa chất uốn tóc, thuốc sát trùng,…

Hơi formol có trọng lượng nặng hơn không khí, rất dễ dẫn đến ngạt thở ở nếu tiếp xúc trong phòng kín, khu vực thông gió kém hoặc vùng trũng thấp.

Dấu hiệu ngộ độc thực phẩm có formol

Dấu hiệu ngộ độc formol rất dễ nhận thấy. Triệu chứng cụ thể sẽ khác nhau tùy thuộc vào mức độ nhiễm độc, cụ thể như sau:

Ngộ độc formol mức độ nhẹ

Ngộ độc formol ở mức độ nhẹ thường gây ra triệu chứng đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi và mờ mắt. Ở thời điểm này, chụp X-quang lồng ngực vẫn chưa thể phát hiện được formol. 

Ngộ độc ở mức độ trung bình

Ngộ độc formol ở mức độ nhẹ sẽ xuất hiện triệu chứng khàn giọng, đau tức ngực, ho dai dẳng và khó thở. Kết quả chụp X-quang lồng ngực cho thấy các vết bóng loang lổ hoặc những chấm nằm rải rác bất thường.

Ngộ độc ở mức độ nặng

Ngộ độc formol ở mức độ nặng gây phù phổi, Phù nề thanh quản và hôn mê. Từ cấp độ trung bình đến nặng, cơ thể đã phải đối mặt với nguy cơ tổn thương không thể phục hồi. Điển hình là bệnh ung thư. 

Mức độ gây tử vong ngay lập tức

Nồng độ formol trong không khí đạt mức 30mg/m3. Người hít phải có nguy cơ cao bị tử vong ngay lập tức.

Xem thêm : >>> Khái niệm về Formol ? Những điều cần biết khi bị ngộ độc formol

Đa số thực phẩm đều có formol

Formol là sản phẩm trong quá trình chuyển hóa ở sinh vật. Do đó được tìm thấy tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm: rau củ, trái cây, nấm khô, thịt cá. Và ngay cả trong nước uống. Hàm lượng formol tự nhiên trong thực phẩm có từ 3-23mg/kg, tùy loại thực phẩm (IARC, 1982 – International Agency for Research on Cancer).

Trong nước uống cũng tìm thấy formol, nhất là nước được sát khuẩn bằng ozone hoặc chlorine. Với nồng độ formol lên tới 30 µg/lít (Krasner et al., 1989; Tomkins et al., 1989). Nước đóng chai, đóng thùng ở Đài Loan ở mức cao hơn, tới 129 µg/lít (Chia- Fen et al., 2003). Trích dẫn này lấy từ WHO Guidelines for Drinking-water Quality, 2005.

Formol trong thủy sản là trường hợp khá đặc biệt. Vì ngư dân đánh bắt xa bờ thường dùng formol để bảo quản cá. Sự cố formol trong cá cũng một thời ồn ào ở Thái Lan, Bangladesh, Trung Quốc,… Nhưng không dữ dội như “chất ướp xác” trong bánh phở ở Việt Nam.

Lượng formol tự nhiên nhiều ít tùy thuộc chủng loại cá, và chênh lệch đáng kể. Chẳng hạn formol trong cá thu (King Mackerel) chứa 1,1 mg/kg, còn cá Bombay Duck có tới 140 mg/kg.

Thủy sản đông lạnh chứa nhiều formol hơn thủy sản tươi. Vì quá trình phân giải TMAO vẫn tiếp tục xảy ra trong quá trình trữ đông. Thời gian trữ đông càng lâu, lượng formol càng nhiều. Cá lizard chứa 17mg/kg, sau 24 tuần trữ đông formol lên tới 42 mg/kg (Dusadee Tunhun et al, 1996).

Thực phẩm có formol tác hại thế nào?

Formol có mùi hăng, khó chịu vô cùng. Chỉ cần mở nắp thùng là đủ chảy nước mắt, hắt hơi. 60-90 ml fomalin tương đương với 22 -33 gr formol (formol thương phẩm có nồng độ 37%). 

Tổ chức này tập hợp những nghiên cứu có độ tin cậy cao và đưa ra hướng dẫn cho công chúng.

WHO đưa ra những thí nghiệm trên động vật ở 3 mức: cấp tính, ngắn hạn và dài hạn.

• Ở mức cấp tính: 

Liều LD50 là 800 mg cho chuột và 260 mg cho heo guinea tính trên mỗi kg thể trọng (Smyth et al, 1941) – LD 50 là liều lượng formol làm chết 50% động vật thí nghiệm. Thí dụ : nếu bạn là…chuột và nặng 60 kg, và uống 800 mg x 60 = 4.600 mg formol, thì bạn có 50% cơ may lìa…đời

• Ở mức ngắn hạn: 

Thử nghiệm kéo dài 4 tuần trên chuột Wistar (uống hàng ngày) cho thấy. Ở liều 125 mg / kg thể trọng, chuột có những biến đổi về mô bệnh học ở bao tử. Còn liều 25mg/kg không thấy dấu hiệu bệnh tật (Til et al., 1988; IPCS, 1989).

• Ở mức dài hạn: 

Thử nghiệm kéo dài 2 năm trên chuột Wistar (uống hàng ngày) cho thấy. Ở liều 82 mg / kg thể trọng chuột có những biến đổi về mô bệnh học ở bao tử, kém ăn,… Còn dưới 15mg/kg không thấy dấu hiệu bệnh (Til et al., 1989).

Cơ quan Nghiên cứu Ung thư của WHO đưa formol vào danh sách chất có khả năng gây ung thư cho người (carcinogenic to humans). Nhưng chỉ có bằng chứng đủ mạnh để nói formol có thể gây ung thư mũi thanh quản (nasopharyngeal). Còn bệnh bạch cầu và nghề nghiệp thì chưa đủ chứng cứ. Nói cách khác formol chỉ có thể gây ung thư qua đường hô hấp.

WHO cũng nhấn mạnh, formol không phải là chất gây ung thư qua đường tiêu hóa (ăn uống).

Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) xác định nước uống có 1 ppm formol không ảnh hưởng gì đến sức khỏe của người lớn. Tương tự, 10 ppm trong một ngày hoặc 5 ppm trong suốt 10 ngày ở trẻ em. Cũng nên biết, mỗi ngày con người uống khoảng 2 lít nước.

Trung tâm An toàn Thực phẩm (Hồng Công) cho rằng, ăn thực phẩm có lượng nhỏ formol không gây hiệu ứng cấp tính, nhưng với lượng lớn, có thể gây đau bụng, nôn mửa, hôn mê, đau thận, và có thể chết. Nhưng lại không xác định lượng nhỏ là bao nhiêu, lượng lớn là bao nhiêu.

Xem thêm bài viết khác : >>>> Phân phối Formol – HCHO giá rẻ 

Rút ra được điều gì?

Lượng formol phát hiện trong bánh phở chỉ có từ vài ppm đến 10 ppm (ppm = mg/lít). Quá nhỏ so với các thực phẩm khác (cá, nấm,…). Nhưng một thời lại gây hoang mang quá lớn. Hiện nay, thỉnh thoảng báo chí vẫn đưa tin, kiểm tra phát hiện có khi 30%, có khi 40% bánh phở có formol,…

Cho dù thế nào đi nữa, formol là chất không được dùng trong chế biến thực phẩm. Sử dụng bất cứ liều lượng nào đều vi phạm pháp luật. Các nước trên thế giới cũng cấm như thế. Ở Mỹ, năm 1986, FDA mới cho phép dùng formol làm chất diệt khuẩn trong chế biến thức ăn gia súc.

Formol nhập về cả 40-50 ngàn tấn/năm, hơn 90% được dùng công nghiệp keo, làm nhựa, dệt,… Chỉ có vài phần trăm là vô ngành y tế để bảo quản xác và bệnh phẩm.

Còn nhiều sự cố nữa liên quan đến an toàn thực phẩm. Như thủy ngân trong cá, chất tẩy màu sulfite, hàn the, 3-MCPD trong nước tương, quinine trong cà phê, phẩm màu Tartrazine trong mì gói,…

Kết luận :

Trên đây là bài viết tổng hợp đầy đủ các thông tin quan trọng về formol. Hy vọng thông qua bài chia sẻ này. Bạn đã có thêm nhiều kiến thức hữu ích để chủ động bảo vệ sức khỏe khỏi yếu tố gây hại.

Nếu bạn có nhu cầu mua formol uy tín,an toàn có thể liên hệ với Vũ Hoàng qua HOTLINE 0945609898 hoặc Website : https://vuhoangco.com.vn. Chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ quý khách hàng nhiệt tình.