Tại sao phải có clo dư trong nước cấp?

Clo và các hợp chất của Clo là hóa chất được sản xuất và tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới cho nhiều mục đích như khử trùng, tẩy trắng, tẩy rửa, … Cách đây hàng trăm năm, Clo đã được sử dụng như là một tác nhân xử lý nguồn nước. Ưu điểm hiệu quả khử trùng cao, giá thành rẻ và ít gây nguy hiểm cho người. Cho đến nay khử trùng bằng Clo vẫn là phương pháp được sử dụng rộng rãi nhất để xử lý nguồn nước cấp.

Các dạng hóa chất Chlorine phổ biến trên thị trường hiện nay: chlorine (Cl2), hypochlorite canxi [Ca(OCl)2] và hypochlorite natri (NaOCl). Các hóa chất Chlorine có thể tan trong nước phản ứng tạo ra HOCl và HCl, HOCl. Tiếp tục ion hóa và tạo ra ion OCl.

Nhà máy xử lý nước sử dụng Clo để làm gì?

Mục đích xử lý nước là cung cấp một nguồn nước an toàn và đảm bảo chất lượng nước theo quy chuẩn cấp nước. Thêm Clo là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để khử trùng nguồn nước cấp. Đảm bảo vi khuẩn không xuất hiện trong quá trình phân phối nước đến người dân.

Cơ chế diệt khuẩn của Clo trải qua 2 giai đoạn. Đầu tiên chất khử trùng khuếch tán xuyên qua lớp vỏ tế bào vi khuẩn. Sau đó nó sẽ phản ứng với lớp men bên trong tế bào. Phá hoại quá trình trao đổi chất dẫn đến sự phá hủy tế bào và vi khuẩn sẽ bị chết.

Tại sao phải có Clo dư trong nước cấp?

Clo dư trong nước hay được gọi là Clo tự do. Lượng clo còn lại trong nước thủy cục sau khoảng thời gian nhất định. Lượng Clo dư này sẽ có tác dụng ngăn chặn sự tái xuất hiện của vi khuẩn từ bên ngoài có thể xâm nhập vào đường ống cấp nước (do bể, vỡ đường ống, vật chứa nước không đậy kín). Do đó, vào buổi sáng khi mở vòi nước tại gia đình để sử dụng thường chúng ta có thể ngửi thấy mùi đặc trưng của Clo (nồng, hắc,…). Mùi nồng, hắc này rất giống với mùi nước ở bể bơi. Sau khi tiếp xúc với không khí, clo sẽ tự bay hơi và không ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.

Trong đường ống trên mạng lưới cấp nước cần duy trì hàm lượng Clo dư trong khoảng 0,2 – 1 mg/l (Theo QCVN 01-1:2018/BYT) nhằm tiêu diệt hết vi khuẩn. Đây là lượng Clo dự bắt buộc phải được duy trì trong đường ống cung cấp từ mạng lưới cấp nước đến hộ gia đình.

Clo dư có an toàn hay không?

Nếu nồng độ Clo dư trong nước cao (Clo dư > 1mg/l) thì ít gây nguy hiểm cho người sử dụng. Nhưng vẫn gây khó chịu cho một số người nhạy cảm với Clo. Hàm lượng Clo cao gây ra mùi hăng khó chịu và có thể làm kích ứng mắt, kích ứng da. Hít phải Clo trong thời gian dài có thể tổn thương hệ hô hấp của trẻ em. Clo dư cao làm vải nhanh bạc màu, rách hỏng, làm xà phòng không tạo bọt dẫn đến hao tốn nhiều xà phòng. Nồng độ Clo cao ăn mòn thiết bị và đường ống bằng kim loại.

Trong khi đó nồng độ Clo trong nước quá thấp (Clo dư < 0,2 mg/l) cũng không hẳn là tốt, nếu Clo dư trong nước thấp hơn quy định thì nguồn nước có nguy cơ nhiễm vi sinh vật. Do đó, các cơ sở cung cấp nước có kế hoạch kiểm soát lượng Clo dư trên mạng lưới cấp nước. Nhằm đảm bảo chất lượng nước cung cấp đến hộ đân đạt quy chuẩn về chỉ tiêu Clo dư.

Lưu ý về an toàn sức khỏe trong quá trình dùng Clo để khử trùng nước sinh hoạt

Clo không thuộc danh sách những chất hóa học bị cấm sử dụng cho con người. Tuy nhiên khi sử dụng cũng cần rất nhiều lưu ý để đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người. Clo được sử dụng với nồng độ phù hợp và đúng quy trình sẽ mang lại hiệu quả tốt.

Một số lưu ý Clo hóa nước (Water chlorination) bạn cần biết như sau:

• Tuân thủ nghiêm ngặt tất cả các quy định của Bộ Y tế về nồng độ, liều lượng, thời gian… Nếu không thực hiện đúng rất dễ gây ra phản ứng phụ phản tác dụng.
• Khi tiếp xúc với Clo cần có các dụng cụ bảo hộ. Như găng tay, kính mắt, áo dài tay, khẩu trang,… để đảm bảo an toàn.
• Không được để Clo tiếp xúc với da hay các bộ phận dễ bị tổn thương. Ví dụ như miệng, mũi, mắt. Nếu xảy ra sự cố, cần rửa thật sạch khu vực đó bằng nước. Và đưa đến cơ sở y tế kịp thời để được thăm khám và tư vấn biện pháp khắc phục.
• Không sử dụng nước ngay sau khi khử trùng nước sinh hoạt bằng Clo. Cần để nước ở nơi khô thoáng gió hay phơi nắng để bay hết mùi. Nếu cần dùng ngay, cần phải lọc qua than hoạt tính để trung hòa hết dư lượng Clo.

Tuân thủ những nguyên tắc trên đây giúp quá trình xử lý nước diễn ra an toàn. Đồng thời nguồn nước cũng đảm bảo chất lượng và độ an toàn để sử dụng cho sinh hoạt.