Dung dịch NaOH (xút lỏng): Tính chất, ứng dụng và hướng dẫn sử dụng an toàn – Công ty TNHH Công nghệ Hóa chất và Môi trường Vũ Hoàng

Dung dịch NaOH (xút lỏng): Tính chất, ứng dụng và hướng dẫn sử dụng an toàn. NaOH là một trong những hóa chất được sử dụng phổ biến trong các ngành công nghiệp. Với tính kiềm mạnh và khả năng ăn mòn cao, hóa chất này được ứng dụng rộng rãi từ xử lý nước, sản xuất giấy, dệt nhuộm đến hóa chất tẩy rửa.

Tại Việt Nam, Công ty TNHH Công nghệ Hóa chất và Môi trường Vũ Hoàng tự hào là một trong những đơn vị hàng đầu phân phối hóa chất cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Sau đây, chúng tôi sẽ trình bày thông tin chi tiết về hóa chất này để quý doanh nghiệp hiểu rõ hơn.

I. Tổng quan dung dịch

Tên gọi của NaOH là Natri hydroxit – một hợp chất vô cơ quan trọng thuộc nhóm hóa chất cơ bản. Đồng thời, hóa chất này cũng có tên gọi phổ biến khác là xút, xút ăn da hay kiềm.

Trong đó, tên gọi thương mại phổ biến nhất của hóa chất là xút: xút hạt/vảy để chỉ dạng rắn và xút lỏng để chỉ dạng lỏng. Xút ăn da là tên gọi xuất phát từ tính ăn mòn mạnh của hóa chất.

Dung dịch xút thường có màu trắng, với hàm lượng dao động từ 32% đến 50%. Dưới đây là bảng hàm lượng và quy cách đóng gói thương mại:

Xuất xứ	Hàm lượng	Quy cách đóng gói
Việt Nam, Hàn Quốc, Nhật Bản	32%, 45%, 50%…	Can, phuy, tank, xe bồn
Vedan – Việt Nam	32%, 45%	Can, phuy, tank, xe bồn

II. Tính chất vật lý và hóa học của dung dịch NaOH

2.1. Tính chất vật lý

Dung dịch NaOH trong suốt, có tính nhớt, dễ hòa tan trong nước, cồn và glycerin. Quá trình hòa tan trong nước diễn ra mãnh liệt và tỏa ra một lượng nhiệt lớn. Dung dịch có khả năng hút ẩm mạnh. Đặc biệt, trong dung dịch, chất này tạo thành dạng monohydrate (NaOH.H₂O) trong khoảng nhiệt độ 12,3^oC đến 61,8^oC với nhiệt độ nóng chảy là 65,1^oC và tỷ trọng trong dung dịch đạt 1,829g/cm³.

Nhiệt độ sôi và khối lượng riêng của dung dịch cũng phụ thuộc đáng kể vào nồng độ và nhiệt độ.

Nồng độ (%)	Khối lượng riêng ở 20^oC (g/cm³)	Nhiệt độ sôi (^oC)
10	1,109	105
20	1,219	112
30	1,331	118
40	1,445	123
50	1,558	140

2.2. Tính chất hóa học

NaOH là một bazơ mạnh với các tính chất hóa học đặc trưng:

Phản ứng trung hòa: Hóa chất này phản ứng với axit và oxit axit để tạo thành muối và nước

Phản ứng với axit vô cơ:

NaOH + HCl ” NaCl + H₂O

Phản ứng với oxit axit:

2NaOH + CO₂ ” Na₂Co₃ + H₂O

Phản ứng với muối: Tương tác với muối để tạo thành bazơ và muối khác

NaOH + CuSO₄ ” Cu(OH)₂ + Na₂SO₄

Phản ứng với kim loại lưỡng tính (ví dụ Al): Hóa chất này có thể tạo thành khí dễ cháy khi phản ứng với một số kim loại. Bản chất phản ứng với nhôm là Al phản ứng với nước trong môi trường kiềm, trong đó NaOH đóng vai trò phá hủy lớp oxit bảo vệ và hòa tan sản phẩm lưỡng tính Al(OH)₃

Phản ứng Xà phòng hóa: Xút lỏng tác dụng với các axit hữu cơ và thủy phân este, peptit, tạo ra xà phòng.

>>> XEM THÊM: Mua NaOH làm xà phòng ở đâu? Cách làm, công dụng và các lưu ý

III. Ứng dụng của dung dịch NaOH

Dung dịch được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp, bao gồm sản xuất bột giấy, luyện thép, dệt nhuộm, sơn, hóa chất tẩy rửa, và tơ nhân tạo.

3.1. Công nghiệp xử lý nước

Trong xử lý nước, dung dịch NaOH có nhiều vai trò thiết yếu:

Điều chỉnh pH: Là hóa chất kiềm mạnh được sử dụng để điều chỉnh độ pH của nước thải về mức trung tính haowjc hơi kiềm. Việc này tạo điều kiện thuận lợi cho hiệu suất của quá trình xử lý sinh học và hóa học tiếp theo. Xút cũng được dùng để tăng nồng độ pH trong nước hồ bơi và trung hòa cặn bám trong đường ống.
Loại bỏ kim loại nặng: NaOH phản ứng với các kim loại nặng hóa trị cao (như Fe³⁺, Al³⁺, Mg²⁺). Phản ứng tạo ra các hydroxit kim loại không tan hoặc ít tan. Sau đó, các hydroxit này được loại bỏ hiệu quả qua quá trình kết tủa và lắng đọng.
Giảm mùi hôi và ức chế phân hủy: Việc tăng độ pH bằng NaOH sẽ làm chậm quá trình phân hủy hữu cơ trong điều kiện yếm khí, từ đó hạn chế sinh ra mùi hôi. Chất này cũng trung hòa khí Hydro sunfide (H₂S) gây mùi trứng thối. Phương pháp trung hòa là tạo ra muối NaHS hoặc Na₂S, làm giảm nồng độ khí H₂S bay hơi.

3.2. Công nghiệp sản xuất giấy và tơ nhân tạo

Trong ngành giấy và dệt, dung dịch NaOH đóng vai trò kỹ thuật quan trọng:

Xử lý bột giấy: NaOH loại bỏ lignin khỏi sợi cellulose, là khâu thiết yếu để sản xuất giấy trắng và mịn. Nó cũng điều chỉnh độ pH để tăng cường khả năng tẩy trắng và hỗ trợ quá trình khử mực nhằm thu hồi sợi cellulose để sản xuất giấy tái chế.
Sản xuất tơ nhân tạo và dệt nhuộm: Hóa chất được dùng để phân hủy và loại bỏ Lignin và Cellulose khỏi bột gỗ. Trong công nghiệp dệt, dung dịch NaOH đậm đặc gây ra sự thay đổi cấu trúc vật lý-hóa học của cellulose tự nhiên (Cellulose I). Quá trình này tạo ra Alkali Cellulose I và sau khi trung hòa/rửa, cấu trúc tinh thể được chuyển thành Cellulose II. Việc này phá vỡ các liên kết hydro nội bộ, làm tăng khoảng 25% số lượng nhóm hydroxyl (-OH) có sẵn. Kết quả là tăng cường độ bền, độ bóng (nếu căng) và ái lực của sợi bông đối với thuốc nhuộm và nước.

3.3. Ứng dụng khác

Sản xuất xà phòng và chất tẩy rửa: NaOH chuyển đổi chất béo và dầu mỡ (có thể làm tắc nghẽn đường ống) thành xà phòng tan trong nước. Quá trình thủy phân liên kết este này được gọi là Xà phòng hóa.

Dược phẩm: Giúp sản xuất nhiều loại thuốc và dược phẩm, từ thuốc giảm đau (aspirin) đến thuốc chống đông máu.
Năng lượng: Được sử dụng trong sản xuất pin nhiên liệu và sản xuất nhựa epoxy dùng trong tuabin gió.

IV. Hướng dẫn sử dụng dung dịch NaOH an toàn

NaOH là hóa chất độc hại và có tính ăn mòn cực kỳ mạnh, được phân loại là chất ăn mòn cấp độ 8. Hóa chất này cũng độc hại đối với môi trường thủy sinh. Tiếp xúc với da, mắt gây bỏng nghiêm trọng; uống nhầm có thể nguy hiểm đến tính mạng; và hít phải hơi gây kích ứng đường hô hấp.

4.1. Yêu cầu thiết bị bảo hộ cá nhân

Dựa trên Phiếu an toàn hóa chất (MSDS), các phương tiện bảo hộ cá nhân (PPE) bắt buộc bao gồm:

Bảo vệ mắt: Kính bảo hộ
Bảo vệ thân thể: Quần áo bảo hộ
Bảo vệ tay/chân: Găng tay, ủng
Bảo vệ đường hô hấp: Khẩu trang (sử dụng mặt nạ phòng khí độc khi xử lý sự cố tràn đổ)

4.2. Quy trình sơ cứu khẩn cấp

Khi tiếp xúc với dung dịch NaOH, cần thực hiện sơ cứu ngay lập tức:

Tiếp xúc với mắt: Gây bỏng và phá hủy giác mạc
- Rửa mắt bằng nước sạch liên tục, đổ nước từ phía trong mắt sang phía đuôi mắt
- Sau khi sơ cứu tại hiện trường, cần chuyển ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để điều trị chuyên sâu
Tiếp xúc với da: Gây ăn mòn, bỏng da, mẩn đỏ, bong tróc, phồng rộp
Hít phải hơi: Gây kích ứng đường hô hấp, mệt mỏi, buồn nôn, khó chịu
- Di chuyển nạn nhân đến nơi thoáng khí và giữ yên trong tư thế thoải mái để thở
- Gọi ngay trung tâm chống độc hoặc bác sĩ
Nuốt/Uống: Gây hại cho ruột
- Tuyệt đối không ép nạn nhân nôn mửa, trừ khi là nhân viên y tế
- Không cho bất cứ thứ gì vào miệng nạn nhân
- Nới lỏng trang phục và chuyển cấp cứu y tế ngay lập tức

4.3. Hướng dẫn bảo quản

Bảo quản: Phải giữ kín thùng, lưu giữ trong khu vực thông thoáng, khô ráo. Tránh xa tầm tay trẻ em, nguồn nhiệt, điện, và ánh nắng mặt trời.

Vật liệu chứa và Tiêu chuẩn Kỹ thuật: Xút lỏng cần được lưu trữ trong bồn bể có khả năng chống ăn mòn mạnh. Bồn composite (FRP) là lựa chọn lý tưởng vì nó được thiết kế để chịu được hóa chất kiềm cao như NaOH, chịu nhiệt tốt (từ -40^oC đến hơn 120^oC) và có độ bền cơ học cao.

Đối với bồn thép carbon: Thép carbon được coi là tương thích với nồng độ NaOH 50% ở nhiệt độ lên đến 120^oF (khoảng 49^oC). Phạm vi nhiệt độ lưu trữ lý tưởng là 80^oF đến 100^oF (khoảng 27^oC đến 38^oC). Trên 120^oF, thép carbon sẽ bị ăn mòn nhanh chóng và có thể xảy ra nứt ăn mòn do ứng suất. Trong trường hợp cần tránh nhiễm sắt, nên dùng thép carbon lót epoxy hoặc thép không gỉ 316L/304L.

Xử lý sự cố tràn đổ: Cần trung hòa sự cố tràn đổ bằng một axit yếu hoặc dung dịch axit pha loãng, sau đó rửa sạch khu vực bằng nước. Các chất trung hòa thương mại thích hợp bao gồm Axit Axetic hoặc Axit Citric. Các axit mạnh hơn như Axit Clohydric và Axit Sulfuric cũng được sử dụng trong công nghiệp để trung hòa.

Tiêu hủy: Hóa chất phải được tiêu hủy theo quy định của địa phương. Biện pháp ưu tiên là thu hồi hoặc tái chế nếu có thể.

V. Đơn vị cung cấp dung dịch NaOH uy tín

Dung dịch Natri Hydroxide (hay xút lỏng) là hóa chất cơ bản không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực công nghiệp hiện đại. Tuy nhiên, do tính kiềm mạnh và khả năng ăn mòn cao, việc lựa chọn nhà cung cấp uy tín, đảm bảo chất lượng và quy trình an toàn là yêu cầu bắt buộc.

Nếu doanh nghiệp của bạn đang tìm kiếm nguồn cung cấp dung dịch NaOH chất lượng cao, với các hàm lượng tiêu chuẩn (32% – 50%) và quy cách đóng gói đa dạng, hãy liên hệ với Công ty TNHH Công nghệ Hóa chất và Môi trường Vũ Hoàng.

Vũ Hoàng là đơn vị phân phối uy tín, chuyên cung cấp hóa chất công nghiệp cho 8 ngành nghề quan trọng, trong đó có ngành dệt nhuộm và giấy. Việc hợp tác với nhà cung cấp chuyên nghiệp sẽ giúp bạn đảm bảo nguồn cung chất lượng và an toàn tuyệt đối.

HOTLINE 0945609898