Làm trong nước có thể loại bỏ những tác nhân gây màu. Đồng thời tiêu diệt nhiều vi khuẩn mắt thường không nhìn thấy. Đây là một trong những phương pháp quan trọng nhất trong xử lý mọi nguồn nước
1: Làm trong nước bằng chất keo tụ
Chuẩn bị xô (thùng) nhựa đựng nước, phèn chua hoặc trợ keo PAC
Lấy một cục phèn chua bằng nửa đốt ngón tay trỏ hoặc lượng PAC đủ dùng. Hòa tan vào một ca nước rồi đổ vào xô nước 25 lít đã chuẩn bị sẵn, khuấy đều. Đợi khoảng 30 phút để các chất lơ lửng hòa tan trong nước bị keo tụ lại ở đáy xô. Sau đó gạn lấy nước trong để sử dụng. Tác dụng của hoá chất là làm keo tụ toàn bộ các chất lơ lửng có trong nước. Làm nước đục chuyển sang trong sử dụng cho sinh hoạt.
Lưu ý: Nước đã được làm trong bằng phèn chỉ sử dụng để tắm rửa. Nếu dùng để ăn uống thì phải khử trùng hoặc đun sôi.
2: Làm trong nước bằng cát, sỏi
Chuẩn bị vật liệu:
1. Xô nhựa hoặc thùng nhựa
2. Một đoạn ống nhựa fi 21 (ống thu nước), có đục lỗ ở hai bên. Đục lỗ có tác dụng để thu nước vào trong ống dẫn ra vòi chảy ra ngoài để sử dụng. Đục lỗ làm sao cho cát, sỏi không chui được vào ống.
3. Một cái van fi 21 bằng nhựa hoặc bằng đồng.
4. Sỏi, cát thạch anh được rửa sạch trước khi sử dụng (có thể sử dụng cát vàng hoặc cát đen).
5. Dụng cụ chứa nước sau khi lọc
Cách tiến hành:
-Lắp van fi 21 vào ống nhựa fi 21.
-Đục lỗ ở đáy xô nhựa hoặc thùng nhựa có đường kính khoảng 21mm. Lắp ống nhựa và van vào lỗ ở đáy xô, trát kín.
-Sau đó đổ lớp sỏi dày 2 – 5cm (Lưu ý: Lớp sỏi phải phủ kín ống thu nước).
-Tiếp theo, đổ lớp cát vào xô nhựa dày khoảng 20 – 30cm lên phía trên lớp sỏi, san phẳng bề mặt của cát.
Sau khi hoàn tất công đoạn chuẩn bị vật liệu và dụng cụ để lọc nước. Chúng ta tiến hành đổ nước cần lọc vào xô. Đợi nước chảy ra dụng cụ chứa nước. Nếu nước vẫn chưa trong thì tiến hành lọc lại lần nữa cho đến lúc nước trong mới sử dụng.
Nước sau khi lọc sử dụng để tắm rửa. Nếu sử dụng cho ăn uống thì phải được khử trùng hoặc đun sôi trước khi dùng.
3: Sử dụng túi lọc nước PUR làm trong nước
Ưu điểm của túi lọc PUR là vừa làm trong nước vừa khử trùng nước. Nước sau khi xử lý bằng túi lọc PUR có thể sử dụng để nấu ăn. Nếu sử dụng để uống thì phải đun sôi.
Đây là phương pháp đơn giản, nhanh chống, vừa tiện lợi cho di chuyển, nhất là tại những vùng bão lũ thường xuyên.
Cách tiến hành:
-Lấy kéo cắt 01 túi lọc PUR đổ bột trong túi lọc vào xô nhựa hoặc thùng nhựa chứa 10 lít nước cần xử lý. Sau đó khuấy đều trong vòng 05 phút, đợi khoảng 20 phút để các chất cặn lơ lửng lắng xuống đáy xô. Dùng một tấm vải sạch chất liệu 100% coton không bị thủng để gạn lấy nước trong sang một thùng sạch khác. Cặn bẩn đóng dưới đáy xô và trên mãnh vải phải đổ ra nơi an toàn với trẻ em và gia súc gia cầm. Phần nước trong sau khi lọc qua vải sử dụng cho nấu ăn và sinh hoạt.
Lưu ý: Sau khi lọc nước qua mãnh vải coton
-Thấy nước có màu vàng thì không sử dụng cho ăn uống nhưng vẫn sử dụng được để tắm rửa
-Nếu nước trong thì sử dụng bình thường cho nấu ăn, nếu để uống cần phải đun sôi.
-Nước sau khi lọc chỉ nên dùng cho ăn uống trong vòng 24 giờ. Nếu sau 24 giờ chỉ nên dùng để tắm rửa.
Với một số biện pháp làm trong nước thông thường chỉ có tác dụng loại bỏ tạp chất có trong nước. Nó chưa loại bỏ được các vi khuẩn gây bệnh. Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, cần phải khử trùng nước trước khi sử dụng.
Mở rộng: Một số biện pháp khử trùng nước:
Nước sau khi đã được làm trong bằng phèn chua và lọc qua cát sỏi cần tiến hành khử trùng bằng các biện pháp sau:
1: Sử dụng thuốc khử trùng Cloramin B hoặc Cloramin T,
Thuốc này có 2 dạng: dạng viên và dạng bột.
-Đối với dạng viên: Ta dùng 01 viên Cloramin B hoặc T hòa vào một ca nước, sau đó đổ vào thùng nước 25 lít đã được làm trong, khuấy đều.
-Đối với dạng bột: Dùng 01 gam Cloramin B hoặc T 25% cho 100 lít nước đã được làm trong.
Nước sau khi xử lý bằng Cloramin B hoặc T thì đợi sau 30 phút mới được sử dụng cho ăn uống và tắm rửa.
Nước dùng để khử trùng không được lấy nước trực tiếp từ sông, suối, ao hồ mà phải sử dụng nguồn nước đã được làm trong.
Lưu ý:
+Thuốc khử trùng phải được cất giữ cẩn thận, tránh xa tầm tay trẻ em, bảo quản nơi khô ráo thoáng mát, không sử dụng thuốc đã hết hạn sử dụng ghi trên bao bì.
+ Nước đã được khử trùng có thể dùng để nấu ăn và uống trực tiếp. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cần đun sôi trước khi uống.
2: Khử trùng nước bằng phương pháp SODIS (Hay còn gọi là khử trùng nước bằng ánh sáng mặt trời)
Nước sau khi làm trong đựng vào những chai nhựa màu trắng (có thể sử dụng chai nhựa đã dùng rồi) rửa sạch, sau đó đem phơi dưới ánh nắng mặt trời.
-Trong trường hợp có nắng liên tục và nhiệt độ ngoài trời lên trên 31oC thì sau 6 tiếng đồng hồ, chúng ta có thể sử dụng nước này để nấu ăn và uống trực tiếp.
-Nếu trường hợp trong 6 tiếng đồng hồ không có nắng liên tục và nhiệt độ ngoài trời dưới 31oC thì chúng ta phải phơi nước trong 2 ngày mới có thể sử dụng.
-Nếu trời không có nắng và mưa thất thường thì nước sau khi được làm trong phải đun sôi trước khi uống.
Cách tốt nhất là phơi những chai nước này trên mâm nhôm để hấp thụ ánh nắng mặt trời hoặc phơi trên mái ngói, mái Fibroximăng.
Lưu ý:
Không được phơi nước trên mái nhà lợp bằng tranh, nứa, lá,.v.v. vì chai nước trắng thường xảy ra hiện tượng hội tụ ánh sáng có thể gây hỏa hoạn.
Những biện pháp làm trong và khử trùng nước như trên giúp bà con có được nguồn nước ăn uống và sinh hoạt hợp vệ sinh tại chỗ trong mùa mưa lũ, đảm bảo sức khỏe gia đình và cộng đồng thôn xóm, góp phần cải thiện điều kiện sống của người dân.