Axit oxalic và những lưu ý an toàn

Nói đến axit oxalic, người ta sẽ liên tưởng ngay đến các loại rau xanh rất tốt cho sức khỏe. Trong công nghiệp, axit oxalic được sử dụng nhiều như một hóa chất dệt nhuộm, hóa chất tẩy rửa, kết tủa kim loại…Vì là loại axit mạnh, khi sử dụng axit oxalic cần lưu ý gì để bảo đảm an toàn cho sức khỏe?

Sơ lược về hóa chất

Axit oxalic là axit hữu cơ (H2C2O4) có tính axit khá mạnh, gấp khoảng 10 nghìn lần axit acetic. Axit oxalic được tìm thấy nhiều trong các loại thực phẩm như súp lơ xanh, rau chân vịt, măng, cải xoong, rau diếp, măng tây. Chúng có tác động rất tối đối với sức khỏe con người.

Ở điều kiện thường, axit oxalic sản xuất công nghiệp tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng, dễ tan trong nước tạo dung dịch không màu, có vị chua.
– Các dianion của axit oxalic được gọi là oxalat.
– Dạng khan của axit oxalic là HOOC-COOH và dạng ngậm nước là HOOC-COOH.2H2O tương ứng với phân tử gam là 90,03 g/mol và 126,07 g/mol.
– Độ hòa tan trong nước ở 25 độ C: 14,3 g/100ml.
– Điểm sôi: 157 độ C ở 25 độ C.

Ứng dụng thường thấy

– Trong công nghiệp dệt nhuộm : Hóa chất Axit Oxalic 99,6% làm chất tẩy màu trong công nghiệp dệt & cầm màu trong công nghệ nhuộm.
– Hóa chất Axit Oxalic 99,6% dùng để tẩy rửa bản kẽm trong công nghiệp in ấn.
– Công nghiệp luyện kim : Hóa chất Axit Oxalic 99,6% dùng trong việc kết tủa và phân tách kim loại đất hiếm.
– Hóa chất Oxalic acid 99,6% còn được sử dụng để phục chế đồ gỗ, do nó đánh bay lớp mặt gỗ bị khô trả lại lớp gỗ mới như ban đầu.

Cách bảo vệ sức khỏe khi sử dụng thực phẩm có chứa Axit Oxalic (H₂C₂O₄)

Tùy vào đặc tính của đất, nước, phân bón,…mà mỗi loại thực phẩm sẽ chứa một lượng axit oxalic khác nhau.
Theo khuyến cáo của Cục an toàn thực phẩm, để bảo vệ sức khỏe, người tiêu dùng cần:
– Lựa chọn các loại rau củ quả tươi phù hợp với tình hình sức khỏe. Đặc biệt với những người có nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tạo sỏi trong cơ thể, cần tránh sử dụng thực phẩm giàu axit oxalic. Lượng axit oxalic hấp thu cần giới hạn xuống dưới 50mg mỗi ngày.
– Sự lắng đọng canxi oxalat chỉ xảy ra ở những điều kiện nhất định như kết hợp với các chất dinh dưỡng cần thiết của cơ thể. Khi sử dụng các thực phẩm giàu axit oxalic cần uống thêm nhiều nước để tăng khả năng đào thải của cơ thể, tránh sự hình thành sỏi vì nước giúp pha loãng nước tiểu, từ đó giảm lượng canxi oxalat và tăng nồng độ pH. Nếu bị sỏi thận, mỗi ngày bạn nên uống 2,5 lít nước
– Tùy vào đặc tính của từng loại thực phẩm mà có cách sơ chế, chế biến thực phẩm tương ứng để làm giảm lượng axit oxalic bằng cách ngâm, rửa, luộc, rang, xay, nghiền, cắt nhỏ…Khi nấu, lượng axit oxalic có thể làm giảm 5 – 10%  nhưng cách này lại làm mất bớt các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
– Cung cấp đủ canxi: Canxi sẽ liên kết với axit oxalic trong ruột, từ đó làm giảm lượng axit oxalic mà cơ thể hấp thụ. Bạn nên cung cấp cho cơ thể 800 – 1200mg canxi mỗi ngày.

Xử lý khi tiêp xúc gần với axit oxalic

Nếu dính axit oxalic vào mắt: ngay lập tức rửa với nước trong 15 phút và liên hệ trung tâm y tế gần nhất.

Nếu dính vào da: ngay lập tức phun một lượng lớn nước vào vùng da bị tiếp xúc và bôi chất giữ ẩm để tránh da bị mất nước. Loại bỏ quần áo bị nhiễm hóa chất và liên hệ trung tâm y tế gần nhất.

Nếu hít phải: di chuyển nạn nhân đến nơi không khí thoáng mát. Nếu nạn nhân không thể thở thì hô hấp nhân tạo. Trường hợp nghiêm trọng, phải dùng bình oxy. Sau đó, liên hệ trung tâm y tế gần nhất.

Nếu nuốt phải: không được nôn mửa trừ khi có sự hướng dẫn của nhân viên y tế. Nếu nạn nhân bất tỉnh, không được cho bất kì thứ gì vô miệng của nạn nhân và liên hệ trung tâm y tế gần nhất.